اهر خبر (اهر نیوز) – شهرستان اهر از جمله شهرهای هدف گردشگری در رویداد تبریز ۲۰۱۸ است. این شهرستان با قرار گرفتن در شمال آذربایجان با وسعت بیش از ۱۲ کیلومتر مربع به عنوان مرکز منطقه ارسباران و شاهراه ارتباطی استان های آذربایجان شرقی و اردبیل بوده و از جمله منابع اصلی تولید و اقتصاد این شهرستان، کشاورزی، دامداری و صنایع دستی از جمله ورنی بافی، جاجیم و گلیم بافی در روستاها و مناطق عشایری این شهرستان است.

شهرستان اهر از نظر آب و هوایی و موقعیت طبیعی آن یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان آذربایجان شرقی است. مناطق بکر و زیبا، کوه ها، دشت ها و جنگل‌ها چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به بقعه شیخ شهاب الدین اهری مربوط به دوره هفتم هجری، بازار بزرگ و سرپوشیده اهر مربوط به دوره رشیدالملک، خانه تاریخی قاسم خان اهری،خانه بشیر آمر، کاروانسرای شاه عباسی و گوره درق، قلعه‌های تاریخی، جنگل‌های ارسباران خصوصا جنگل فندقلو و بسیاری دیگر از مناطق و مکان‌های تاریخی و جاذبه های توریستی اشاره کرد.

آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری یکی از جاذبه های تاریخی این منطقه است، این اثر بزرگ معماری و فرهنگی متعلق به قرن هفتم هجری می باشد. این مجموعه شامل ساختمان‌های خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره‌ها، و تعدادی غرفه است. پیشینهٔ این بنا که با شیوه اسلامی ساخته شده، به دورهٔ شاه عباس یکم صفوی می‌رسد؛ البته برخی از بخش‌های تاریخی آن به پیش از این دوره و به طور عمده به دورهٔ ایلخانان مربوط می‌شود. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است و تنها موزهٔ عرفان در ایران محسوب می شود.

بازار تاریخی و سرپوشیده اهر نیز در جای خود دارای جاذبه های ویژه ای است، این بازار از شاخه‌های مختلفی تشکیل یافته و دارای چهار بخش اصلی به نام‌های بازار جعفر قلی‌خان، بازار کفاشان، بازار نصیربیگ و راسته‌ بازار است. این بازار در زمان رشیدالملک، حکمران وقت ارسباران مرمت شده ‌است .

خانهٔ تاریخی دکتر قاسم خان اهری جزو بناهای تاریخی و دیدنی این شهرستان می باشد که شامل اتاق‌ها، سرسرا و نورگیرهای می باشد. محوطه این بنا که به صورت باغ بود در سال ۱۳۸۴ با نام پارک قاسم اهری برای تفریح و گذران اوقات فراغت همشهریان و میهمانان احداث شد.

خانه بشیر آمر (از نوادگان پسری عباس میرزا) از اتاق ها، اندرونی، زیرزمین، یخچال، سرسرا و فضاهای دیگر در مساحت بیش از ۱۲۰۰ متر مربع و اعیانی ان بیش از ۹۵۰متر مربع شکل گرفته‌ است، قدمت این خانه به بیش از ۱۱۰ سال می‌رسد. در روایات تاریخی این شهر آمده که خانه بشیر آمر بر روی یکی از ۵ قلعه ماد در دوران باستان ساخته شده است .

خانه تاریخی عطایی مربوط به اواخر دوره قاجاراست. این اثر در دی ماه ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۴۰۰ به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هم اکنون در حال مرمت و بازسازی آن هستند.

کتیبه شیشه و قلعه شیربیت: قلعه ی شیربیت و کتیبه ی اورارتویی شوشا (شیشه) متعلق به هزاره اول قبل از میلاد در سینه ی کوه‌های شمال شرق اهر است . این کتیبه متعلق به دوران اورارتویی ها در ارتفاعات شمال شرق اهر در روستا شیشه در مسیر دهستان ورگهان واقع می باشد. این کتیبه اسفندماه سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .

جنگل فندقلوی اهر: منطقه  فندقلو اهر از جمله مناطق زیبا و گردشگر پذیر اهر و در ۲۵ کیلومتری جاده اهر به مشکین شهر بر فراز کوه های سرسبز روستای انداب قدیم که خود این روستا نیز هدف گردشگری شهرستان می باشد واقع شده است. جنگل های طبیعی انداب، فندقلوی اهر از مناطق بکر، سرسبز و جزو جاذبه های طبیعی این شهرستان می باشد. پارک جنگلی فندقلوی جزو مناطق حفاظت شده جنگلی و زیستگاه حیات وحش منطقه از جمله انواع پرندگان، جوندگان، خزندگان متعدد و همچنین محل احیای مارال (گوزن) می باشد که درحال حاضر تنها یک گونه از این حیوان نادر ارسباران در این مکان نگهداری و حفاظت می شود.

سد ستارخان اهر: این سد با ارتفاع ۷۵ متر دومین سد بزرگ منطقه ارسباران می باشد که در  سال ۱۳۷۷ به بهره‌برداری رسیده است. حجم مخزن در تراز نرمال ۱۳۵ میلیون مترمکعب، حجم مفید آن ۱۲۰ میلیون مترمکعب و حجم آب تنظیم‌شده در حدود ۹۰میلیون مترمکعب می‌باشد. در حال حاضر این سد زیستگاه پرندگان مهاجر تبدیل شده که در تابستان مرغابی، لک لک و مرغ ماهی‌خوار و در فصل زمستان انواع مختلف پرندگان آبزی در این سد دیده می شوند و این موجب توجه سیاحان بسیاری به این منطقه شده است.

تالاب های مهم اهر: در شرق اهر سه تالاب وجود دارد که عبارتند از تالاب یوسفلو، تالاب دیبسیز و تالاب قوچ گلی

تالاب یوسفلو: این تالاب در ضلع شمالی جاده اهر – مشگین شهر و در نزدیکی روستایی به همین نام در شمال شامی واقع شده است. تالاب یوسفلو یک تالاب دائمی بوده که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار می گیرد.

تالاب دیبسیز: تالاب دیبسیز در ۲۵ کیلومتری شرق اهر و نزدیکی روستای قشلاق شاهوردی واقع شده است که آن را در سال های اخیر دستکاری کرده و تبدیل به سد کوچک کرده اند. این تالاب نیز نیزاری و دایمی بوده که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار می گیرد.

تالاب قوچ گلی: تالاب قوچ گلی نیز یکی از تالاب‌های اهر است در ارتفاعات قوشاداغ و در مسیر قله قوشاداغ واقع است. این تالاب در ارتفاع ۲۵۰۰ متری قرار گرفته و راه سازی های اخیر، آن را در معرض نابودی قرار داده است.

کوه های قوشاداغ و شیور: کوه قوشاداغ با ارتفاع ۳۱۵۰متر با دامنه سرسبز و زیبای خود مکانی منحصر به فرد را برای طبیعت گردان فراهم کرده است که همین عامل رویکردی مهم برای گردشگری شهرستان اهر محسوب می شود . قوشاداغ از ارتفاعات مهم و قابل توجه ارسباران است که در شمال شهر هریس و غرب رشته‌ کوه سبلان و جنوب غربی مشگین شهر قرار گرفته است. بلندترین قلهٔ آن در شمال هریس ۳۱۴۹ متر ارتفاع دارد. گردنهٔ معروف گؤیجه بئل که از زیباترین پدیده‌های طبیعی است، در محدودهٔ‌ این کوهستان بر سر راه تبریز به اهر قرار گرفته است. تمام ارتفاعات قوشاداغ پوشیده از مراتع سرسبز و خرم است که در تابستان مورد استفاده‌ عشایر دشت مغان و ارسباران قرار می‌ گیرد. وجود این ارتفاعات قابلیت بزرگی برای توسعه ی گردشگری کوهستان در این شهرستان است. کوه قوشاداغ در جنوب شرق اهر که “یای قاری” نشان شناخته شده ی آن است، چندین سال است که میزبان برنامه ی جذابی با عنوان “همایش کوهپیمایی یای قاری” است و در این برنامه هزاران تن از شهروندان از هوای خوش و مناظر زیبای ارتفاعات این کوه بهره می برند. در دامنه ی فراخ این کوه خانواده ها چادر می زنند و در ارتفاعات پایین به گردش می پردازند.

کوه شیور نیز در شمال اهر به فاصله ی ۲۰ کیلومتری و با ارتفاع ۲۶۵۲ متری کوه های دیوار مانندی با مناظر زیبای خود قد کشیده اند که زمین های پست شمال و جنوب این محل را از هم جدا کرده اند که از داخل شهر هم به وضوح قابل رویت می باشد. معروف ترین قسمت این کوه، قلعه ی « شیور » نام دارد. شیور دارای دو قله ی تقریباً مرتفع است که در نزد اهالی محل به « قاباخ قلعه » و « دالی قلعه » مشهور هستند. وجود آثار و آوار فرو ریخته و تجمع سنگ های دست چین و ته مانده ی زیر بناها در محدوده ی دو قله نشانگر زیستگاه بودن آن ها در گذشته است. شیور موزه زمین شناسی به حساب می‌آید و به ویژه معدن و سنگ… شیور برای گردشگری کوهستان، برای ورزش‌های کوهی، برای کوه روی و کوه پیمایی و صخره نوردی و… مناسب است. کوه شیور مجموعه ای از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و اجتماعی را در خود  حفظ کرده که از جمله در بالادست ییلاق عشایری  و در پایین دست روستاهای آباد از ییلاق‌های معروف این ارتفاعات می‌توان « یارالیجا» را نام برد در گوشه‌ی شمال غرب شیور  کاروانسرای قدیمی به همین نام وجود دارد که هنوز نشانه هایی از آن دیده می شود.

کاروانسرای گوره درق و گوئجه بئل(شاه عباسی): در فاصله ۱۷ تا ۲۵ کیلومتری جاده اهر – تبریز دو کاروانسرای قدیمی متعلق به دوره صفویه در دامنه شمالی و جنوبی گردنه گویجه بل و که اولی در ۱۷ کیلومتری جاده اهر – تبریز در ورودی روستای گوره درق (گویدرق) و دومی به فاصله حدود ۲۵ کیلومتری همان جاده به دستور شاه عباس بنا گردیده است و دیوارهای آن با سنگ لاشه و پوشش های طاق ضربی است.

قلعه نودوز یا نقدوز : این قلعه که به قلعه داغ نیز معروف است یکی از قلعه های تاریخی منطقه ارسباران است که در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر اهر در روستای نقدوز محلی بین اهر و مشگین شهر و در گردنه ای معروف به نودوز برفراز قله کوهی مرتفع، مشرف بر رودخانه اهرچای واقع شده است.  ورود به آن فقط از یال شمالی کوه امکان پذیر است ارتفاع برج این قلعه ۱۱ متر است که با سنگ های تراش خورده رسوبی به رنگ های آجری و زرد و ملات گچ و آهک بنا شده است. قدمت این قلعه را که برای مقاصد نظامی ساخته اند و بر کوهستان های اطراف خود تسلط کافی دارد ظاهرا منسوب به دوره ساسانی است و دارای دو برج و یک دیوار مدور می باشد. قلعه داغ (قلعه نودوز) در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ با شمارهٔ ثبت ۶۲۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است  که در حال حاضر به جهت عدم رسیدگی و مرمت از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در حال تخریب می باشد.

  مسجد جامع اهر: این شهرستان دارای مساجد و امام زاده های بسیاری می باشد که از جمله آن می توان به مسجد جامعع که از قدیمی ترین مساجد این شهرستان می باشد اشاره نمود. ساخت این مسجد تاریخی را به دوران سلجوقی و اتابکان نسبت می دهند. این مسجد از نظر شیوه معماری و تزئینات از مساجد بسیار زیبای استان آذربایجان شرقی است. از ضمائم مسجد جامع اهر لوح‌هایی بر بالای سردر و پایه سمت راست و ۵ گل مشروحه در لچک‌های سردر می‌باشد. این مسجد ۲۱ گنبد دارد که در دوره‌های مختلف به تعداد آن‌ها افزوده شده است. این اثر فاخر و دیدنی معنوی – اسلامی در مهر ماه ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. معدن مختلی از جمله معدن مس انجرد، معادن سنگ، معدن مس مزرعه نیز که از قدیمی ترین معدن مس کشور بوده و در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و ۵ کیلومتری روستای مزرعه واقع شده است و اولین عملیات اکتشاف در کانسار از سال ۱۳۲۵ توسش شرکت کل معادن آغاز شده است.

توسعه و پیشرفت صنعت گردشگری یکی از نیازهای اساسی منطقه ارسباران

نماینده مردم اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی گفت: باید تمام اقدامات انجام شده در حوزه گردشگری در راستای ایجاد اشتغال و رونق اقتصاد منطقه انجام شود تا ضمن شناساندن قابلیت ها و پتانسیل های این شهرستان و منطقه ارسباران، زمینه جذب سرمایه و ایجاد اشتغال برای شهروندان منطقه ایجاد شود.

«بیت الله عبدالهی» ایجاد فرصت ها برای سرمایه گذاران بخش خصوصی در حوزه گردشگری را یکی از راهکارهای توسعه منطقه برشمرد و بر تلاش مستمر مسئولین در ایجاد زمینه مناسب برای سرمایه گذاران در این شهرستان تأکید کرد.

وی توسعه و پیشرفت صنعت گردشگری را یکی از نیازهای اساسی منطقه ارسباران و بخصوص شهرستان اهر برشمرد افزود: باید از هر فرصتی برای شناساندن قابلیت ها و ظرفیت های این منطقه برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی استفاده کنیم.

عبدالهی با تأکید بر حل مسائل و مشکلات زیرساختهای حوزه گردشگری در شهرستان اهر گفت: این شهرستان یکی از قطب های مهم گردشگری استان آذربایجان شرقی بوده که مستلزم حمایت و پشتیبانی مسئولین کشوری و استانی در زمینه حل مشکلات زیرساختی و زیربنایی در حوزه گردشگری آن می باشد.

فرماندار اهر نیز از آمادگی این شهرستان برای استقبال از گردشگران داخلی و خارجی در جریان رویداد تبریز ۲۰۱۸ خبر داد و افزود: تمام مسئولان و ادارات این شهرستان آماده استقبال از میهمانان تبریز ۲۰۱۸ می باشند.

زاهد محمودی، ظرفیت ها و پتانسیل های شهرستان اهر را بسیار متنوع و غنی برشمرد و گفت: این شهرستان دارای مناطق دیدنی از جمله بناها و جاذبه های گردشگری و صنایع دستی می باشد که امیدواریم در این رویداد بزرگ تبریز ۲۰۱۸ میزبان شایسته ای برای میهمانان و گردشگران باشد.

وی توسعه بخش گردشگری را به عنوان صنعت در رشد و شکوفایی اقتصاد شهرستان اهر مهم ذکر کرد و افزود: لازمه دستیابی به این مهم ایجاد زیرساخت های گردشگری است که در این راستا از سرمایه گذاری در جهت ایجاد زیرساخت های گردشگری در منطقه حمایت می شود.

محمودی همچنین با اشاره به موقعیت ویژه شهرستان اهر به عنوان شاهراه گردشگری بین استان های آذربایجان شرقی و اردبیل از ایجاد کریدور گردشگری شمال استان در این منطقه خبر داد و اظهار امیدواری کرد با ایجاد این کریدور بتوانیم تمام ظرفیت ها و پتانسیل های موجود شهرستان و منطقه را برای بازدیدکنندگان و گردشگران فراهم کنیم و نقطه عطفی برای جذب سرمایه و رونق اقتصادی در منطقه شود.

محمودی با مثبت ارزیابی کردن انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام افزود: امیدواریم با برنامه ریزی سنجیده و حساب شده شاهد رونق صنعت گردشگری در کلان شهر تبریز و شهرستان های این استان باشیم.

فرماندار اهر همچنین از تشکیل ستاد شهرستانی رویداد تبریز ۲۰۱۸ در اهر نیز خبر داد و افزود: مسئولیت ستاد شهرستانی تبریز ۲۰۱۸ در اهر با فرمانداری و مسئولیت اجرایی با شهرداری و دبیر ستاد نیز با اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اهر می باشد.

محمودی در پایان اولویت های اصلی شهرستان اهر را در بخش گردشگری اتمام و تکمیل پروژه های گردشگری و تاریخی این شهرستان عنوان کرد و افزود: امیدواریم با اتمام این پروژه ها، گردشگران بتوانند از اماکن گردشگری و تاریخی منطقه بازدید کنند و شهرستان اهر نیز میزبان شایسته ای برای این میهمانان باشد.

تبدیل عمارت شهرداری اهر به موزه

شهردار اهر نیز از تبدیل عمارت شهرداری اهر به موزه خبر داد و گفت: با تبدیل این عمارت تاریخی به موزه می توان زمینه برای جذب گردشگران و شناساندن پتانسیل های این شهرستان به بازدیدکنندگان داخلی و خارجی فراهم نمود.

کمال امید اظهار امیدواری کرد با کمک شورای شهر و سازمان میراث فرهنگی، گزدشگری و صنایع دستی بتوانیم به ایجاد این موزه در داخل عمارت شهرداری اهر دست پیدا کنیم.

وی حمایت از سرمایه گذاران بخش خصوصی را در حوزه گردشگری این شهرستان بسیار مهم برشمرد و افزود: با برنامه ریزی مناسب و ایجاد راهکارهای اساسی بتوانیم زمینه فعالیت سرمایه گذاران بخش خصوصی را در حوزه گردشگری فراهم نمائیم.

امید گفت: امیدواریم بتوانیم با همکاری مسئولین و سرمایه گذاران بخش خصوصی در آینده نزدیک شاهد ایجاد مجموعه رفاهی، تفریحی و گردشگری در جوار سد ستارخان و پارک فندقلوی اهر باشیم تا علاوه بر ایجاد فضای مناسب برای بازدید گردشگران، فضای مفرحی را برای همشهریان نیز فراهم شود.

بر اساس این گزارش، امیدواریم با وجود برخی کمبودها در زمینه های مختلف زیربنایی و امکانات رفاهی در شهرستان اهر بتوان با تدبیر و برنامه ریزی مناسب میزبانی شایسته برای گردشگران تبریز ۲۰۱۸ باشیم. و این رویداد بتواند زمینه ای برای جذب سرمایه گذاران در حوزه گردشگری شده و موجب رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه شود.

 

گزارش: مصطفی قربان موحد – ایسنا