به گزارش اهر خبر (اهر نیوز)، طبق مطالعات دکتر مهدی کاظم پور، عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، بر روی سنگ مزارات روستای آس شهرستان کلیبر قدیمی ترین شواهد حرفه ورنی بافی و همچنین ابزارآلات ورنی بافی کشور مربوط به دوره صفویه در ارسباران شناسایی شد.

وجود قبر شش ضلعی مادر تیمور در روستای آس باعث شده است تا در دوره ایلخانان مغول، قبرستان وسیعی در این منطقه شکل بگیرد که امروزه این سنگ مزارات با نقوش مرتبط با شغل متوفی به عنوان شواهدی ارزنده از تاریخ این دیار کهن را به نمایش می گذارند.

بر روی سنگ مزارات روستای آس تصاویر مرتبط با شکارگری، نوازندگی، ورنی بافی، کشاورزی، جنگاوری وجود دارد و از همه مهم تر نقوش مرتبط با ورنی بافی است که شواهد ورنی بافی در منطقه ارسباران را بر اساس تاریخ روی سنگ مزارات تا دوره صفوی به عقب برمیگرداند و منحصر بفردترین یافته باستان شناسی کشور در خصوص این حرفه به شمار می آید.

در مطالعات دکتر کاظم پور سنگ مزاراتی انتخاب شده اند که دارای تاریخ بوده اند ولی با ادامه روند مطالعات، مسلما شواهد ورنی بافی در سنگ مزارات روستای آس به دوره ایلخانان مغول بازخواهد گشت.

بر روی یکی سنگ مزارات روستای آس، آیه ۲۶ سوره الرحمن “کل من علیها فان” و بیتی از سعدی “آنکه آمد به جهان اهل فنا خواهد بود / آنکه پاینده و باقیست خدا خواهد بود” به همراه اسم متوفی و تاریخ فوت آن ذکر شده است.

همچنین در این سنگ مزارات بر روی حدود تعداد سی سنگ مزار، نقوش مرتبط با دار ورنی، بافنده، ابزالات مورد استفاده از قبیل چاقوی ورنی بافی، قیچی، دفتین و نقوش ورنی مربوط به دوره صفویه شناسایی شده است.

گفتنی است این مقاله در نشریه علمی پژوهشی گلجام (نشریه فرش کشور) قابل مطالعه است.

آس یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی می باشد که در دهستان پیغان چایی بخش مرکزی شهرستان کلیبر و در ۳۵ کیلومتری اهر، در دامنه شرقی کوه «هاس داغی» واقع شده‌ است.

از طرف شرق به روستاهای ساری بولاق و اوزبت و از طرف شمال با روستاهای ارمینان و از طرف غرب با روستای کوردولر و از جنوب با روستای تزه کت هم‌ مرز می‌ باشد.

اثر تاریخی که علی‌ رغم گذشت صدها سال به صورت حیرت‌ انگیزی هنوز سرپا و مسقف باقی مانده، بنای مقبره مانندی مربوط به دوره ایلخانان یا تیموریان که منسوب به آرامگاه مادر تیمور لنگ است. قطر این بنا ۵ متر و ارتفاع آن حدود ۵ متر است.

دومین منطقه تاریخی این روستا قبرستان تاریخی آن می باشد که در آن سنگ قبرهای بزرگ و حجاری شده فراوانی با نقش و نگارهای مختلف موجود است و آیات قرآن و تاریخ و اسامی اموات به صورت زیبا و استادانه‌ای روی آن‌ها نقش بسته است.

تپه «خئر سئق» نیز در قسمت شمالی این روستا قرار دارد و قسمت فوقانی آن محلی مسطح و وسیع است که دور تا دور آن بصورت حلقه وار و از تخته سنگ‌ های طبیعی احاطه گردیده است. در میان این تخته سنگ‌ ها غاری نیز وجود دارد که به گفته اهالی، در گذشته لانه خرس و در زمان جنگ، محل اختفا بوده‌ است. احتمال می‌ رود قدمت این تپه باستانی به چند هزار سال پیش برسد. سنگ‌ های این تپه از نوع سنگ آذرین و مخلل و بسیار سبک هستند.