روزنامه جام جم (شماره ۵۳۳۷ – ۱۲ اسفند ۱۳۹۷) – در این که یکی از ظرفیت های مهم گردشگری ایران ما، موزههای آن است هیچ شکی نیست. موزه هایی متنوع، جذاب و پرکشش؛ از نوع دولتی و خصوصی. اما نمی دانم چند نفرتان که این گزارش را می خوانید، خبر دارید ما در کشورمان موزه عرفان هم داریم؛ آن هم در شهرستانی که شاید نامش به گوش خیلیها نخورده باشد؛ اهر. موزه ادب و عرفان شهرستان اهر آذربایجان شرقی در اصل آرامگاه شیخ شهابالدین اهری و مجموعه ای به یادگار مانده از دوران صفوی و شامل خانقاه، آرامگاه شیخ، مسجدی با ایوانی بلند و منارهها و تعدادی غرفه است. دوست داشتیم با یقین کامل دعوتتان کنیم که یکی از مقاصد گردشگری تان در نوروز ۹۸ را شهرستان اهر قرار دهید و از این مجموعه تاریخی معنوی دلنشین هم بازدید کنید، اما از آنجا که مرمت این موزه که در زلزله سال ۹۱ ارسباران، بخشی هایی از آن تخریب شد، هنوز کامل نشده و درهای موزه به روی بازدیدکنندگان بسته است، دوبه شکیم برای معرفی کامل و جامع این مکان دیدنی. هرچند مسؤولان میراث آذربایجان شرقی و اهر وعده دادهاند تا آغاز سال جدید درهای موزه را به روی بازدیدکنندگان و گردشگران باز کنند.
اهر نامی است که اولین بار با زلزله مردادماه ۹۱ ارسباران آذربایجانشرقی، به گوش خیلی از ما رسید؛ آنجا که مرتب اخباری از تخریب واحدهای مسکونی اهر و ورزقان رسانهای میشد و تا چند سال بعد هم اخباری از بازسازی تخریبهای گسترده این شهرها و روستاهایشان. اما اهر دقیقا کجاست و چگونه جایی است؟
این شهر که پیش از اسلام اوزانلار نام داشت و بعد به میمد مشهور شد و پس از اسلام هم اهر یا اهریچ نام گرفت، بیش از هر چیز با طبیعت بکر و زیبا و سرسبز و آب و هوای خوشش شناخته میشود. اما اهر شهری تاریخی است و برخوردار از قلعهها و تپه های باستانی و بناهای تاریخی که همه اینها میتواند این شهر را به یکی از مقاصد مهم و جذاب گردشگری کشور تبدیل کند. از میان آثار تاریخی اهر، آرامگاه شیخ شهابالدین اهری که سال ۱۳۱۱ به ثبت ملی رسید و سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان ایران تبدیل شد، چیز دیگری است.
این بنای باشکوه و زیبا اما شش سال پیش و زمانی که زمین لرزه ۴/۶ ریشتری، آذربایجان شرقی و استان های همجوارش را لرزاند و شهرستان های اهر، ورزقان و هریس را زیر و رو کرد و صدها کشته و هزاران مجروح برجای گذاشت، تخریب شد.
در واقع زلزله بیشترین خسارت را به شهرستان اهر وارد کرد و موزه عرفان کشور هم یکی از هزاران بنایی بود که بخشهایی از آن تخریب و درهایش به روی گردشگران بسته شد. بازسازی شهر آغاز شد و مرمت آرامگاه شیخ شهابالدین اهری هم در فهرست بازسازیها قرار گرفت، اما این بازسازی هنوز به سرانجام نرسیده با اینکه مسؤولان میراث آذربایجانشرقی و شهرستان اهر بارها وعده اتمام بازسازی این مجموعه دیدنی را به مردم دادند.
وعدههای مکرر بی سرانجام
از آنجا که محور تبریز – اهر – ارسباران، یکی از محورهای گردشگری تبریز۲۰۱۸ انتخاب شده بود، یکی از آخرین وعده های پایان بازسازی، پایان سال ۹۶ و پیش از آغاز سال ۲۰۱۸ بود که تبریز افتخار کسب عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی را از آن خود کرد. قرار بود اهر و آثارش هم جزو جاذبههای تبریز ۲۰۱۸ به گردشگران معرفی شود و نوروز ۹۷ به روی گردشگران لبخند بزند که البته به خاطر تعطیلی موزه ادب و عرفان، این معرفی کامل محقق نشد.
همه اینها درحالی بود که مرتضی آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری آذربایجانشرقی در آبان۹۶ به بازسازی ۷۰درصدی این بنا اشاره کرده و گفته بود بودجهای برای مرمت بنا در دست است و مرمتگران تا پایان سال، به کار بازسازی بنا پایان میدهند.
مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی امسال هم حواسش به مرمت آرامگاه شیخ بود و باز وعده داد که حتما تا دهه فجر بازسازی بنا کامل شده و موزه ادب و عرفان ایران زمین روی ایرانیان باز میشود. تبریز ۲۰۱۸ به پایان رسید و سال ۹۷ هم رو به پایان است، اما هنوز خبری از پایان بازسازی و گشایش موزه عرفان اهر نیست.
هنوز خبری نیست
از پیگیری های مکرر خبرنگار ما از مسؤولان میراث آذربایجان شرقی و اهر هم متاسفانه خبری قابل تامل به دست نیامد، این که مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی آذربایجان شرقی به ذکر این جمله اکتفا کرد که مشکلی برای بودجه مرمت وجود ندارد و فقط برخی مشکلات زیرساختی مانع کامل شدن بازسازی و گشایش موزه شده، که البته ما چندان متوجه منظور ایشان نشدیم و ایشان هم توضیح بیشتری نداد.
مرتضی آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان هم چندی پیش در سخنان خود، علت اصلی تأخیر در مرمت و بازگشایی موزه ادب و عرفان اهر را مسائل فنی طرح اعلام کرده بود. همه اینها درحالی است که سایر مسؤولان استان مثل نماینده مردم اهر و هریس و امام جمعه اهر به جد پیگیر و خواستار پایان مرمت و بازگشایی موزه هستند.
در همین راستا بیت الله عبداللهی، نماینده مردم اهر و هریس در مجلس، گفت: با توجه به این که این موزه تنها موزه شهرستان اهر بوده و اغلب گردشگران هنگام ورود به اهر تمایل زیادی برای بازدید از این بقعه و آثار موجود در موزه دارند، امیدواریم مسؤولان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در این خصوص، توجه ویژه داشته باشند.
آیت الله جواد حاجی زاده، امام جمعه اهر نیز بهمن ماه گذشته با انتقاد از اتمام نیافتن مرمت و بازگشایی موزه ادب و عرفان که یکی از اماکن گردشگرپسند اهر است، گفت: گرچه ظریف کاری در مرمت بقعه شیخ شهاب الدین اهری ممکن است، زمانبر باشد، ولی مگر می شود مرمت بقعه و بازگشایی موزه شهرستان بیش از شش سال به طول بینجامد.
سلام،ننگ برمسوول میراثفرهنگی شهراهرکه توان پیشبرد این بازسازی را ندارد،یه وقتی میراث فرهنگی شهرستان اهر مستقل نبود،میگفتند دست ما نیست،اماحالا بی لیاقتی مسوولی نمایان است.
حتما پش پرده یک سری مسائل هست که نمیخوان همه متوجه بشن امیدوارم ختم بخیر شود و به زودی شاهد بازگشایی موزه برگ ادب و عرفان شیخ شهاب الدین اهر باشیم.