پمپ‌های آب از جمله تجهیزاتی هستند که امروزه در اکثر محل‌ها اعم از مسکونی، تجاری، صنعتی، کشاورزی و غیره یافت می‌شوند. به همین دلیل برای مصارف مختلف، پمپ‌های گوناگونی در بازار موجود است؛ به عنوان مثال از میان پر کاربردترین آنها می‌توان به پمپ آب خانگی، پمپ صنعتی، پمپ کفکش، پمپ لجن کش، پمپ بی‌صدا، پمپ شناور، پمپ سیرکولاتور، پمپ آتش نشانی و… اشاره کرد. در این مقاله سعی خواهیم کرد تا تفاوت پمپ کف کش و پمپ لجن کش را به اختصار مورد بررسی قرار دهیم؛ اما پیش از آن بهتر است کمی با این پمپ‌ها و کارکردشان آشنا شویم.
پمپ کف کش
پمپ کف کش برای کشیدن آب یا مایعات تمیز یا حاوی ذرات ریز از کف مخازن، استخرها یا محل‌هایی از این دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع پمپ دارای یک موتور الکتریکی بوده که با به حرکت درآوردن پروانه، موجب مکش سیالات به درون خود و هدایت آن به محل دیگری میشود. در بکارگیری پمپ کف کش باید در نطر داشت: در صورتی که پمپ ها در هنگام کار به صورت مستغرق نباشند، باعث بالا رفتن درجه حرارت پمپ و آسیب به سیم پیچی موتور می شوند. ورودی پمپ کفکش دارای یک توری یا صافی است که از داخل شدن لجن یا سایر رسوبات و ته‌نشین‌های انتهای مخازن به درون موتور جلوگیری می‌کند. پمپ مذکور به صورت مکانیکی آب بندی شده تا مانع نفوذ مایعات به داخل موتور شود. در تولید پوسته موتور و پمپ معمولا از آلیاژ آلومینیوم، استیل، برنز، چدن و یا گاهی پلاستیک استفاده میشود. به علت تماس مداوم با مایعات کلیه پیچ‌های به کار گرفته شده در پمپ از فولاد ضد زنگ تولید شده تا از زنگ زدگی و خوردگی آن جلوگیری شود.
کاربردهای پمپ کف کش
با توجه به نوع ساختار و عملکرد، کاربردهای پمپ کف کش بی‌شمار هستند که صرفا به برخی اشاره میشود:
- پمپاژ آب‌های صاف و گل آلود (مانند آب گرفتگی‌های سطحی خیابان‌ها هنگام بارندگی و…)
- هدایت آب یا مایعات دیگر در صنایع غذایی
- هدایت و انتقال آب در صنایع ساختمانی و ساختمان‌سازی
- انتقال یا تخلیه پساب غیرغلیظ برخی صنایع
- پمپاژ آب در باغات، مزارع و استخرهای پرورش ماهی
- استفاده در فواره‌ها و …
از میان نام‌های تجاری (برند) معتبرِ تولیدکننده پمپ‌های کف کش، می‌توان به برند کف کش راد اشاره کرد که با ارائه کیفیت مطلوب در تولید پمپ، توانسته سهم قابل قبولی در بازار این صنعت کسب کند. شرکت مربوطه در تولید محصولات جدید کف کش راد از پروانههای استیل ضد زنگ بهره گرفته که ضمن بالانس مناسب از وزن کم و یکنواختی بسیار خوبی برخوردار هستند. همچنین جنس شفت آن نیز از استیل بوده و با طراحی منحصر به فرد توانسته با تجمع روغن در محفظه سیل، موجب افزایش طول عمر موتور شود.
پمپ لجن کش
پمپ لجن کش هم ساختاری شبیه پمپ کف کش دارد؛ پمپ لجن کش از نوع پمپ های مستغرق است و کاملا در سیالی که می خواهد جابجا کند غرق می شود. ساختار پمپ های لجن کش به گونه ای است که مکش سیال در قسمت انتهای پمپ انجام می شود و محور موتور و پمپ به صورت یک پارچه قرار می گیرد. در ضمن مدلی به نام عمودی (ورتیکال) نیز وجود دارد که در آن موتور بیرون از مایعات قرار می‌گیرد و پمپ درون مایع. اما عمده تفاوت آن توانایی در کشیدن و هدایت سیالاتی است که از غلظت بالایی برخوردار بوده و حاوی ذرات، رسوبات درشت، املاح، لجن و… هستند. باید در نظر داشت که برای اطلاع از نوع موادی که پمپ لجن کش قادر به تخلیه آنهاست باید به دفترچه راهنمای آن مراجعه کرد.
جنس این نوع پمپ‌ها هم معمولا از آلومینیوم، چدن، برنز و استیل است. در پمپ‌های لجن کش غیر از آب از روغن نیز برای خنک کردن موتور بهره گرفته میشود.
کاربردهای پمپ لجن کش
کاربردهای پمپ لجن کش نیز فراوان است که برخی را نام می‌بریم:
- تخلیه لجن انتهای مخازن یا استخرها
- تخلیه مواد یا مایعات حاوی فیبرهای بلند
- هدایت فاضلاب‌های حاوی ذرات درشت رسوبات یا لجن (به خصوص چاه فاضلاب خانگی)
- تخلیه و انتقال پساب برخی صنایع که دارای ذرات بزرگ هستند (مانند صنایع کاغذ سازی) و …
تفاوتهای بین پمپ کف کش و پمپ لجن کش
تفاوتهای بین پمپ کف کش و پمپ لجن کش بسیار هستند؛ اما بعضی منابع یا افراد به اشتباه این پمپ‌ها را یکی می‌دانند. شایان توجه است که بسیاری از صدمات و خرابی‌های وارده به پمپ‌ها، ناشی از به کارگیری نادرست آنها توسط کاربر است که اختلاف کاری این دستگاه‌ها را به درستی نمیداند (شاید یک علت آن شباهت ظاهری این دو نوع پمپ باشد)؛ لذا برای تبیین بهتر موضوع در این بخش به صورت ویژه بر روی تفاوت‌ها تمرکز خواهد شد:
- پمپ‌های کف کش برای تخلیه و انتقال آب یا معایعات تمیز یا دارای املاح ریز استفاده می‌شوند، در حالی که از پمپ‌های لجن کش برای تخلیه و هدایت آب یا سیالات دارای املاح درشت و لجنی شکل.
- پمپ‌های کف کش معمولا دارای پروانههای بسته و نیمه باز هستند؛ اما لجن کش‌ها از پروانههای کانالی، جریان گردابی یا باز بهره می‌برند. عبور املاح و رسوبات درشت از بین پروانههای بسته و نیمه باز ممکن نیست؛ در حالی که رسوبات و لجن تهِ مخازن به راحتی از بین پروانههای باز یا کانالی عبور می‌کنند.
- پمپ کف کش فقط درون آب یا سیالات قرار می‌گیرد، اما همان طور که اشاره شد در برخی مدلهای پمپ لجن کش (عمودی) موتور بیرون از مایعات قرار داشته و فقط بخش مکنده پمپ درون سیالات می‌نشیند.
- از آن‌جایی که پمپ کف کش مایعات تمیز و کم املاح را جابه‌جا می‌کند در ورودی آن قطعه‌ای به نام استرینر یا همان صافی قرار داده میشود تا مانع داخل شدن رسوبات و ذرات بزرگ به درون پمپ گردد؛ اما در مقابل پمپ لجن کش به دلیل به کارگیری در انتقال املاح و رسوبات لجن مانند فاقد این قطعه است.
- از آن‌جایی که در به‌کارگیری پمپ‌های کف کش، سرعت و میزان پرتاب یا مکشِ رو به بالا مهم است، در ساخت آنها می‌توان از تعداد پروانههای بیشتری استفاده کرد؛ چرا که هم سرعت تخلیه و هم ارتفاع هدایت آب را بیشتر می‌کند. از سوی دیگر، اما، هدف از به کار بردن پمپ‌های لجن کش تخلیه فاضلاب و سیالات سنگین و رسوب‌دار است که بیشتر از سرعت، کیفیت تخلیه و انتقال لجنها و ذرات درشت اهمیت دارد. بنابراین، این نوع پمپ فقط به صورت تک پروانه تولید میشود که قدرت بالایی دارند.
- به دلیل نوع کاربرد و شکل پروانه‌ها، دهانه ورودی اکثر پمپ‌های کف کش در ته و یا کناره انتهای پمپ واقع شده و خروجی آن در بالا. ورودی پمپ‌های لجن کش هم به همین صورت در ته و یا کناره انتهایی قرار دارند؛ اما خروجی آنها نیز در زیر یا کنار پمپ تعبیه شده تا اگر حین تخلیه رسوبات درشت، نیاز به باز و تمیز کردن پمپ به وجود آمد، فقط مسیر ورودی و خروجی تمیز شده و خود پمپ باز نشود.
در پایان مجددا تاکید میشود که علیرغم باور عمومی، بین پمپ کف کش و پمپ لجن کش تفاوتهای عمده‌ای از جمله در نوع ساختار و کاربرد وجود دارد. در این میان سایت ویدفکتور (https://vidfactor.com) سعی دارد با مشاوره رایگان، بیان اطلاعات فنی و فروش پمپ با قیمت‌های مناسب شما را در انتخاب محصولی که بر طرف کننده نیاز واقعی‌تان باشد، راهنمایی کند.
