بیزینس مدل چارچوبی برای چگونگی خلق ارزش توسط یک شرکت است یک بیزینس مدل به سوالات اساسی در مورد مشکلی که قرار است حل کنیم، نحوه حل آن و فرصت رشد در یک بازار معین پاسخ می دهد. ایجاد یک بیزینس مدل موفق ضروری است، چه در حال شروع یک سرمایه گذاری جدید، چه در حال گسترش به یک بازار جدید و برندسازی و یا تغییر استراتژی در رابطه با بازار هستیم می توانیم از بیزینس مدل استفاده کنیم تا تصمیمات اساسی در مورد فرصت ها را در یک مکان ثبت کنیم و مسیر را تعیین کنیم.

مدل کسب و کار در زمینه ایجاد سرمایه گذاری جدید تکامل یافته اند. مدل‌های کسب ‌وکار با ارائه دیدگاه کار آفرینی به عناصر بازاریابی تثبیت‌ شده مانند ارزش پیشنهادی، جذب ارزش و شبکه‌های موثر در ارزش، نظم بازاریابی را با چالش‌ها و فرصت هایی برای تعامل با محیط‌ های کارآفرینی فراهم می‌کنند به‌ویژه، مدل های کسب‌ و کار یا همان بیزینس مدل رویکرد هایی را می‌طلبند که ارزش استفاده از پیشنهاد های بازاریابی را روشن کند، عملکرد قراردادها را در سازمان‌ دهی شبکه‌های ارزش آشکار کند و غیره .

در رابطه با همین موضوع یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ نشان می‌دهد که از هر ۱۰ شرکت، هفت شرکت در حال نوآوری در بیزینس مدل هستند و ۹۸ درصد باورنکردنی بیزینس مدل خود را تا حدی اصلاح می‌کنند. این موضوع تعجب آور نیست، فشار برای شکستن بازارها در کشورهای در حال توسعه، به ویژه آنهایی که در وسط و پایین هرم قرار دارند، باعث افزایش نوآوری در مدل های تجاری می شود.

رکود اقتصادی در جهان توسعه یافته شرکت ها را مجبور می کند تا بیزینس مدل خود را اصلاح کنند یا مدل های جدید ایجاد کنند. علاوه بر این، ظهور رقبای جدید مبتنی بر فناوری و کم‌هزینه، شرکت‌های فعلی را تهدید می‌کند، صنایع را تغییر می‌دهد و سود را دوباره توزیع می‌کند. در واقع، روش‌هایی که شرکت‌ها از طریق بیزینس مدل خود ارزش ایجاد می‌کنند و به دست می‌آورند، در سراسر جهان دستخوش تحولی اساسی است.

با این حال، بیشتر شرکت‌ها به طور کامل با نحوه رقابت از طریق بیزینس مدل آشنا نشده‌اند. از طرفی بسیاری از مشکلات در تمرکز بی‌وقفه شرکت‌ها بر ایجاد مدل‌های نوآورانه و ارزیابی اثربخشی آن‌ها است، در حالی که، موفقیت یا شکست مدل کسب و کار یک شرکت تا حد زیادی به نحوه تعامل آن با مدل های دیگر کسب و کار ها در صنعت بستگی دارد. شرکت ها توجه داشته باشند که بیزینس مدل خود را با توجه به رقیبان خود بسازند.

در ادامه مطلب ابتدا به بیزینس چیست و سپس درباره اینکه بیزینس مدل چیست توضیح خواهیم داد.

بیزینس چیست

هر فعالیتی که شامل ارائه ی کالا و خدمات باشد و منجر به کسب درآمد شود، بیزینس نام دارد. مبحث بیزینس هم در اقتصاد کشور و هم در بخش سرمایه داری نقش بسزا و کلیدی دارد. در واقع کسب و کارها به این دلیل ایجاد می شوند که منجر به کسب درآمد و سود آوری شوند. بیزینس ها می توانند دولتی و بدون سود و یا خصوصی و سود‌‌‌‌ده باشند. بیشتر اوقات کسب و کار هایی موفق اند که به صورت خصوصی شکل گرفته اند. به این علت که همیشه به دنبال افزایش سود و پیشرفت خود هستند.

در راه اندازی بیزینس موفق حتما نیاز به بیزینس پلن و بیزینس مدل است، بیزینس مدل مسیر استراتژی عملکرد بیزینس ما را مشخص می کند و بیزینس پلن راه ها و روش های اجرا رسیدن به هدف و استراتژی رو مشخص می کند

برای شروع یک بیزینس نیازی نیست که مدلی تازه ابداع شود بلکه می توان از همان ایده هایی که در ذهن است به سمت و سوی مشخصی حرکت کرد. این ایده ها باعث ایجاد کسب و کار خواهد شد. کسب و کارها دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به سلیقه و نوع هدف می توان یکی از این مدل ها را در پیش گرفت و با برنامه ریزی صحیح در آن موفق عمل کرد.

حالا که با موضوع بیزینس بیشتر آشنا شدیم درباره بیزینس مدل چیست و چه کمکی به بیزینس ها می تواند بکند صحبت میکنیم.

بیزینس مدل چیست

بیزینس مدل یک طرح برای راه اندازی سودآور یک کسب و کار در یک بازار خاص است که به کمک آن کسب سود، محصولات یا خدماتی را که کسب و کار قصد فروش آن را دارد، بازار هدف شناسایی شده و هر گونه هزینه پیش بینی شده را مشخص می کند. بیزینس مدل هم برای کسب ‌وکارهای جدید و هم برای کسب‌ و کارهای تأسیس‌ شده مهم هستند. آنها به شرکت های جدید و در حال توسعه کمک می کنند تا سرمایه گذاری کنند، استعدادها را جذب کنند و به مدیریت و کارکنان انگیزه دهند.

زمانی که ما شروع به فعالیت کسب‌ و کاری می کنیم باید به‌طور مرتب بیزینس مدل خود را به‌ روزرسانی کنیم، در غیر این صورت نمی‌توانیم روندها و چالش‌های پیش رو را پیش‌بینی کنیم. بیزینس مدل به سرمایه گذاران کمک می کند تا شرکت هایی را که به آنها علاقه دارند ارزیابی کنند.

برای اینکه به یک بیزینس موفق برسیم روش های متعددی وجود دارد اما مهم ترین مسئله در این امر داشتن برنامه ریزی صحیح است.

 جزء اصلی مدل کسب و کار، ارزش پیشنهادی است که توصیفی از کالاها یا خدماتی است که یک شرکت ارائه می دهد و چرا آنها برای مشتریان یا مخاطبان مطلوب هستند، که در حالت ایده آل به گونه ای بیان می شود که محصول یا خدمات را از رقبای خود متمایز می کند. مدل کسب‌ و کار یک شرکت جدید باید هزینه‌های راه‌اندازی پیش‌بینی‌شده و منابع مالی، جایگاه مخاطب هدف برای کسب‌ و کار، استراتژی بازاریابی، بررسی رقابت و پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌ها را نیز پوشش دهد.

 این طرح همچنین ممکن است فرصت هایی را تعریف کند که در آن کسب و کار می تواند با سایر شرکت های تاسیس شده شریک شود. به عنوان مثال، مدل کسب و کار برای یک تجارت تبلیغاتی ممکن است مزایایی را از ترتیبی برای ارجاع به یک شرکت چاپ و از آن مشخص کند.

کسب‌وکارهای موفق بیزینس مدلی دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد نیازهای مشتری را با قیمت رقابتی و هزینه پایدار برآورده کنند. با گذشت زمان، بسیاری از کسب‌وکارها هر از گاهی مدل‌های کسب‌ و کار خود را اصلاح می‌کنند تا محیط‌ های تجاری در حال تغییر و تقاضاهای بازار را منعکس کنند.

هنگام ارزیابی یک شرکت به عنوان یک سرمایه گذاری احتمالی، سرمایه گذار باید دقیقاً دریابد که چگونه پول خود را به دست می آورد. این به معنای نگاه کردن به مدل کسب و کار شرکت است. مسلماً، مدل کسب و کار ممکن است همه چیز را در مورد چشم انداز یک شرکت به شما بگوید. اما سرمایه‌گذاری که مدل کسب‌ و کار را درک می‌کند، می‌تواند اطلاعات مالی را بهتر درک کند.

تفاوت بیزنس پلن و بیزینس مدل

یک طرح کسب و کار یا بیزینس پلن (BP)، سندی است که به کسب و کار ها درباره ی محصولات و خدمات، چگونگی به دست آوردن پول، رهبری و منابع انسانی، تامین مالی، مدل‌های عملیاتی و جزییات رسیدن به موفقیت را کمک می کند. کار آفرینان معمولا در هنگام راه اندازی کسب و کار جدید خود آن را می نویسند. در حالی که کسب و کار های با سابقه معمولا بیزینس پلن را هنگام تغییر جهت و یا استراتژی شرکت می ‌نویسند. اصولا بیزینس پلن یک شرکت، سه الی پنج سال آینده ی آن شرکت را پوشش می دهد.

یک بیزینس پلن به جزئیات بیشتری می‌پردازد و سندی است که توضیح می‌دهد چگونه مدل کسب‌ و کار را عملی می‌کنیم. طرح کسب و کار ما احتمالاً شامل اهداف شرکت ما، منابع و روش هایی است که برای دستیابی به آن اهداف استفاده می کنید و حتی جدول زمانی مورد انتظار و عملکرد مالی ما را هم مشخص می کند.

بیزینس مدل پایه و اساس شرکت و محصولات شماست. مدل کسب و کار ایده اصلی از نحوه درآمد زایی کسب و کار شما را نشان می دهد. بیزینس مدل نشان می دهد که چه محصولات و خدماتی را باید ایجاد کرد و چگونگی انجام کار را نشان می دهد و این که یک کسب و کار و بیزینس چه هزینه‌ هایی در پی خواهد داشت.

بیزینس مدل و بیزینس پلن هر دو ابزار مهمی هستند که به ما در ایجاد و اصلاح استراتژی کمک می کنند. بسیاری از اوقات هنگام پیگیری یک ابتکار تجاری جدید از هر دو استفاده خواهیم کرد، اما هر کدام هدف متفاوتی را دنبال می کنند. مدل کسب و کار و طرح کسب و کار با هم، ارزش مورد نظر محصول ما و نحوه برنامه ریزی برای ارائه این ارزش به مشتریانمان را توصیف می کند.

سخن آخر

هر کسب و کار و یا بیزینس موفقی اگر روزی زمین بخورد و بخواهد همان کسب و کار خود را از نو شروع کند، برای رسیدن به موفقیت همان زمان اوج خود، نیاز به بیزینس پلن و بیزینس مدل کسب کار خود دارد. بیزینس مدل مثل یک چراغ قوه تمام مسیر و استراتژی های عمل کردی ما رو مشخص می کند تا بتوانیم با استفاده از آن قدم های بعدی و همینطور آینده کسب و کار خود را پیش بینی کنیم و با توجه با شرایط های مختلف که در پیش رو خواهیم داشت بتوانیم بیزینس مدل خود را متناسب با آن شرایط تغییر بدهیم تا باعث تداوم بیزینس خود شویم.